Απ` την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα
Στη θέση που είναι σήμερα η Γαβαλού, κατά την Αρχαιότητα βρισκόταν πόλη ονομαστή, το Τριχώνιο, που το αναφέρει ο ιστορικός Πολύβιος και ο γεωγράφος Στράβων. Έπαιξε σπουδαίο ιστορικό ρόλο κι έγινε ευρύτερα γνωστό στα χρόνια της Αιτωλικής Συμπολιτείας (300 – 31 π.χ.), βρισκόταν όμως εδώ αιώνες πριν, απ` την εποχή του Μυκηναϊκού Πολιτισμού και του Τρωικού Πολέμου ( 1200 π.Χ.).
Ακόμη πιο παλιά, το 2000 π.Χ., εποχή του Χαλκού, στην ίδια θέση, στα ριζά του Αρακύνθου, βρισκόταν προϊστορικός οικισμός, που δε λεγόταν Τριχώνιο, ούτε Γαβαλού, αλλά είχε προελληνικό, πελασγικό όνομα, αφού οι Έλληνες και ειδικά οι Αιτωλοί, που έχτισαν το Τριχώνιο, δεν είχαν ακόμη κατεβεί στην Ελλάδα.
Κι ακόμη πιο παλιά, το 5000 π.Χ., στη Νεολιθική εποχή, ήρθαν εδώ, οι πρώτοι γεωργοί και ποιμένες.
Ο τόπος μας λοιπόν, έχει πλούσια ιστορία και ενδιαφέρουσα προϊστορία, άγνωστη εν πολλοίς και ανυποψίαστη στους πολλούς.
Αυτή παρουσιάζουμε στο «Χρονικό της Γαβαλούς». Εδώ παραθέτουμε περίληψη του Χρονικού.
Ακόμη πιο παλιά, το 2000 π.Χ., εποχή του Χαλκού, στην ίδια θέση, στα ριζά του Αρακύνθου, βρισκόταν προϊστορικός οικισμός, που δε λεγόταν Τριχώνιο, ούτε Γαβαλού, αλλά είχε προελληνικό, πελασγικό όνομα, αφού οι Έλληνες και ειδικά οι Αιτωλοί, που έχτισαν το Τριχώνιο, δεν είχαν ακόμη κατεβεί στην Ελλάδα.
Κι ακόμη πιο παλιά, το 5000 π.Χ., στη Νεολιθική εποχή, ήρθαν εδώ, οι πρώτοι γεωργοί και ποιμένες.
Ο τόπος μας λοιπόν, έχει πλούσια ιστορία και ενδιαφέρουσα προϊστορία, άγνωστη εν πολλοίς και ανυποψίαστη στους πολλούς.
Αυτή παρουσιάζουμε στο «Χρονικό της Γαβαλούς». Εδώ παραθέτουμε περίληψη του Χρονικού.
1. ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ
Πότε και πώς δημιουργήθηκε το όρος Αράκυνθος, η λίμνη Τριχωνίδα και η μεταξύ αυτών πεδινή λωρίδα, που ονομάστηκε Μακρυνεία.
Αιγηΐς λεγόταν η ξηρά που αναδύθηκε απ` τη θάλασσα της Τηθύος, κατά τον Καινοζωϊκό αιώνα, και σχημάτισε την μετέπειτα Ελλάδα.
Οι ορογενετικές διεργασίες που ακολούθησαν, δημιούργησαν στην περιοχή μας τα βουνά Αράκυνθος και Παναιτωλικό.
Ρήξεις και καταβυθίσεις μεταξύ των βουνών αυτών, δημιούργησαν εν συνεχεία τηνΤριχωνίδα λίμνη και την πεδινή λωρίδα της Μακρυνείας.
Αυτά συνέβησαν πριν εκατομμύρια χρόνια. Μετά εμφανίσθηκε ο άνθρωπος.
2. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΒΑΛΟΥΣ
Απ` την πανάρχαια αυτή εποχή σώζονται μέχρι σήμερα τοπωνύμια, όπως Αράκυνθος, που είναι λέξη προ-ελληνική και σημαίνει δασωμένο βουνό. (Της ίδιας εποχής και παρόμοιας σημασίας είναι η λέξη Ζάκυνθος).
3. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΒΑΛΟΥΣ
Άλλη ελληνική φυλή, οι Αιτωλοί, κατέλαβαν τη Δυτική Στερεά και την είπαν Αιτωλία.
Ήρθαν εδώ με άλογα και κοπάδια, ζητώντας βοσκοτόπια. Μια ομάδα Αιτωλών εγκαταστάθηκε στη μεγάλη πεδιάδα του Αγρινίου, που ονομάστηκε γι` αυτό, από τότε, «μέγα αιτωλικόν πεδίον».
Άλλη ομάδα Αιτωλών εγκαταστάθηκε στην μικρότερη, αλλά ευφορότατη πεδινή λωρίδα, που είναι ανάμεσα στον Αράκυνθο και την Τριχωνίδα, και θα ονομασθεί αργότερα Μακρυνεία. Αυτών απόγονοι είμαστε σήμερα εμείς.
Στους πρόποδες του βουνού χτίζουν πολίσματα, με πρώτο μεταξύ αυτών το Τριχώνιο, στη θέση ακριβώς της σημερινής Γαβαλούς, όπως έδειξαν οι ανασκαφές.
4. Η ΑΙΤΩΛΙΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΡΙΧΩΝΙΟΥ Σ` ΑΥΤΗΝ
Πρωταγωνίστησε επίσης στη νίκη κατά των Γαλατών και στην αντίσταση κατά των Ρωμαίων.
Ανέδειξε μεγάλους στρατηγούς και πολιτικούς, όπως ο Δωρίμαχος, ο Νίκανδρος, ο Σκόπας και άλλοι, που κυβέρνησαν την Αιτωλική Συμπολιτεία με πυγμή εν καιρώ πολέμου, με δικαιοσύνη εν καιρώ ειρήνης.
Το Ασκληπιείο, και άλλα πλούσια ευρήματα, που έφεραν στο φώς οι ανασκαφές, δίνουν μέχρι σήμερα, μια εικόνα της ακμής του αρχαίου Τριχωνίου.
5. ΡΩΜΑΙΟΚΡΑΤΙΑ – ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ – ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
6. ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΓΑΒΑΛΟΥΣ
Ένας απ` τούς πρώτους οικιστές της περιοχής ονομαζόταν Γαβαλάς, όνομα βυζαντινό, που δείχνει ότι οι ρίζες του κρατούν πιθανώς από κει, απ` την αρχοντική οικογένεια των Γαβαλάδων, που έδρασε στην Πόλη τα χρόνια της ακμής και διασκορπίσθηκε, μετά την Άλωση, στη νότιο Ελλάδα.
Στη λαϊκή γλώσσα τώρα μπορεί, ως γνωστόν, η γυναίκα να παίρνει το όνομα του άνδρα της, με την αν-δρωνυμική κατάληξη «-ού»:
Νικολός – Νικολού∙ Μιχαήλ – Μιχαλού∙ Μελάς – Μελού∙ Πεταλάς – Πεταλού∙ Γαβαλάς – Γαβαλού∙
Αρχικά δηλαδή Γαβαλού ονομαζόταν η σύζυγος ή η κόρη του Γαβαλά, ή η κτηματική της περιουσία, όπως συνηθιζόταν τότε. Μετά η ονομασία επεκτάθηκε σ` όλον τον οικισμό και προέκυψε το τοπωνύμιο Γαβαλού.
Όπως απ` την Κατερίνη ονομάστηκε το Μοναστήρι και η περιοχή του «Κατερινού»∙ Όπως απ` τον Μα-κρή πήρε το όνομά της η Μακρυνού, κι απ` το Γραμματικό του Μακρή πήρε το όνομά της η Γραμματικού∙ Έτσι κι απ` τον Γαβαλά προήλθε το όνομα Γαβαλού.
7. ΟΙ ΚΛΕΦΤΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΤΟΥ ΖΥΓΟΥ ΚΑΙ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Ντοβαίοι απ` το Κεράσοβο.Τραγουλαίοι απ` τον Παλιοπλάτανο (παλιά Ματαράγκα). Τσερπελαίοι απ` τη Μακρυνού. Γαλαναίοι απ` τον Αι-Γιώργη Μεσολογγίου. Μοσχαίοι απ` τη Γαβαλού. Γκολφιναίοι απ` την Κα-ψορράχη και το Καλφενίκι.
Όλοι αυτοί σχηματίζουν «νταϊφάδες» (άτακτα σώματα κλεφτών) και πολεμούν τον τύραννο. Γενναία μεν, αλλά για το μπουλούκι του ο καθένας, χωρίς υψηλότερο όραμα και σκοπό.
Ο Γαβαλιώτης οπλαρχηγός Δημήτριος Μακρής είναι εκείνος που οργανώνει τα άτακτα σώματα σε πει-θαρχημένο στρατό. Τούς εμπνέει φρόνημα υψηλό, εθνική συνείδηση και απελευθερωτικό σκοπό, και πολεμάει μαζί τους στην έξοδο του Μεσολογγίου.
8. ΙΘ` ΑΙΩΝΑΣ: ΑΠ` ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΓΑΒΑΛΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΓΑΒΑΛΟΥ ΤΗΣ ΠΑΛΙΟΚΑΣΤΡΙΤΣΑΣ
Επί Χαριλάου Τρικούπη χαράχθηκε ο δρόμος Μεσολογγίου – Αγρινίου, με διακλάδωση, στη Συκιά, προς Μακρυνεία. Είναι ο ίδιος δρόμος που έχουμε σήμερα. Χωματόδρομος τότε, ασφαλτόστρωτος τώρα, αλλά στην ίδια χάραξη.
9. ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ: ΑΠ` ΤΗΝ ΑΠΑΝΩ ΓΑΒΑΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ, ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΤΡΙΧΩΝΙΟΥ, ΑΠ` ΟΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ
Οι αιώνες που πέρασαν, οι κατολισθήσεις πού έγιναν, οι γεωλογικές μεταβολές που ακολούθησαν, το είχαν θάψει κάτω απ` τη γή. Οι ανασκαφές του Εικοστού Αιώνα το ξανάφεραν στο φώς.
Από δώ είχε αρχίσει η ιστορική περιπέτεια της Γαβαλούς χιλιετίες πριν. Οι παππούδες μας, που ξαναήρθαν εδώ, απ` όπου ξεκίνησαν κάποτε οι απώτατοι πρόγονοί τους, συμπλήρωσαν έτσι τον κύκλο.
10. ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ: ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
Στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και οικονομία που μπήκαμε, στην εποχή της Πληροφορικής και του Διαστήματος που ζούμε, η Γαβαλού εκσυγχρονίζεται, χωρίς απ` την παράδοση να αποχωρίζεται, και συνεχίζει το δρόμο της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου